Gezichtsuitdrukkingen en intonatie spelen een grote rol bij communicatie. Je weet erdoor beter wat je gesprekspartner bedoelt en wanneer hij klaar is met spreken. Het promotieonderzoek
van Pashiera Barkhuysen kan leiden tot oplossingen voor communicatieproblemen tussen mensen, maar ook tussen mens en computer.
Mensen kunnen elkaar beter begrijpen als ze tijdens een gesprek de spreker niet alleen kunnen horen maar ook kunnen zien. Het is niet alleen belangrijk wát mensen zeggen, maar ook hoe
ze het zeggen. Specifieke vormen van lichaamstaal zoals gezichtsuitdrukkingen kunnen communicatie vergemakkelijken stelt Pashiera, die op 3 oktober promoveert aan de Universiteit van
Tilburg.
Dat een tekst meer is dan een serie woorden merk je als je een verhaal voorleest. Bepaalde woorden krijgen extra nadruk. Je gebruikt niet alleen je stem om het verhaal eng te maken, je
gaat er ook eng bij kijken. Bij voorlezen doe je dat bewust. Maar als je met iemand spreekt, gebeurt dat vaak onbewust. Om informatie beter over te brengen, vervullen
gezichtsuitdrukkingen en intonatie, oftewel prosodie, een belangrijke rol. En door prosodie doelgericht te gebruiken, kunnen mensen hun communicatievaardigheden verbeteren.
Barkhuysen onderzocht het effect van
prosodie bij proefpersonen op een aantal manieren:
hoe zij op elkaar reageren als ze communicatieproblemen hebben, hoe ze elkaar duidelijk maken wanneer ze klaar zijn met spreken en hoe ze emoties tonen als ze praten en luisteren.
Tsjechische proefpersonen kregen videoclips aangeboden met Nederlandse zinnen als: ‘God, ik voel me geweldig!’ of: ‘Ik wil slapen en nooit meer wakker worden.’
Sommigen kregen zowel beeld als geluid aangeboden, anderen alleen geluid of alleen beeld. De Tsjechen konden in alle gevallen op grond van prosodie aangeven of de zin positief of
negatief geladen was hoewel ze de tekst dus niet verstonden. In andere onderzoeken konden Nederlandse proefpersonen aangeven wanneer de spreker in een filmfragment klaar was met praten
en of er communicatieproblemen waren.
Onderzoek naar prosodie geeft inzicht in interacties tussen sprekers en luisteraars. Het verklaart ook bepaalde communicatieproblemen. Sommige mensen worden bijvoorbeeld vaak
onderbroken als ze spreken. Een oplossing daarvoor is de intonatie aan te passen en met gezichtsuitdrukkingen aan te geven wanneer je klaar bent. Verder onderzoek kan ook relevant zijn
voor het ontwikkelen van technieken bijvoorbeeld voor spraakcomputers of reisplanners.
Pashiera Barkhuysen - Audiovisual prosody in interaction - Universiteit van Tilburg
Er zijn nog geen commentaren.